Ở cái tuổi xế chiều, những nguyên nhân đột quỵ dường như là mối lo hàng đầu không của riêng ai vì tính chất vô cùng nguy hiểm và đe dọa đến tính mạng con người bất cứ lúc nào. Vậy đâu mới là “kẻ thù” thầm lặng đằng sau căn bệnh này. Sau đây là những nguyên nhân không ngờ tới.
Những thông tin về nguyên nhân đột quỵ mà bạn nên biết
Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là tình trạng não bị tổn thương do thiếu máu hoặc tắc nghẽn mạch máu, khiến máu không thể lưu thông để cung cấp oxy cho não. Về lâu về dài, các lưu lượng máu bị gián đoạn, vô tình làm cho tế bào não chết dần chết mòn do thiếu oxy và chất dinh dưỡng. Từ đó, dẫn đến những nguyên nhân đột quỵ kèm theo một trong những dấu hiệu như mặt méo, tê bì tay chân, khó nói, thị lực giảm, đau đầu dữ dội. Nếu không được thăm khám và chữa trị kịp thời sẽ dẫn đến nguy cơ tàn phế, thậm chí là tử vong.

Theo đó có 2 loại đột quỵ bao gồm:
• Đột quỵ do thiếu máu cục bộ (ischemic stroke): Nguyên nhân đột quỵ thường xảy ra khi một mạch máu trong não bị tắc nghẽn, chiếm khoảng 80-85% các ca đột quỵ.
• Đột quỵ do xuất huyết (hemorrhagic stroke): Khi một mạch máu trong não bị vỡ, làm máu chảy vào các mô não xung quanh thì đó chính là nguyên nhân đột quỵ này.
Nguyên nhân đột quỵ ở người cao tuổi
Do sự suy giảm chức năng của các cơ quan kèm theo sự gia tăng của các bệnh lý nền nên người cao tuổi thường có nguy cơ đột quỵ rất cao, cụ thể một số nguyên nhân phổ biến phải kể đến như:
• Cao huyết áp:
Đây là một trong những căn bệnh mà người cao tuổi thường gặp phải do sự suy giảm chức năng của tim, hệ mạch máu và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ. Lý do là bởi, một khi huyết áp tăng cao thì cũng đồng nghĩa với áp lực lên thành mạch máu tăng lên, dễ dẫn đến vỡ mạch máu, thậm chí hình thành lên cục máu đông rất nguy hiểm cho người lớn tuổi.
• Xơ vữa động mạch:
Ở người cao tuổi, do tích tụ chất béo, cholesterol và các chất cặn bã lâu ngày dẫn đến hình thành tình trạng mảng bám xuất hiện trên thành mạch máu, làm xơ vữa động mạch. Điều này sẽ làm cho lòng mạch bị hẹp, làm cản trở việc lưu thông máu đến não, dẫn đến đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
• Bệnh tim mạch:
Một trong những bệnh lý liên quan đến tim mạch như suy tim, rung nhĩ, nhồi máu cơ tim cũng là những yếu tố dẫn đến đột quỵ. Vì khi rối loạn nhịp tim sẽ dẫn đến các cục máu đông hình thành, di chuyển từ tim lên não và gây tắc nghẽn mạch máu não.
• Đái tháo đường:
Người mắc bệnh tiểu đường cũng có nguy cơ cao bị xơ vữa động mạch do bệnh có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ, gây khó khăn cho việc cung cấp máu tới các cơ quan, bao gồm cả não, từ đó làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Cholesterol cao:
Do tuổi tác cao kéo theo việc chuyển hóa trong cơ thể chậm lại nên người lớn tuổi thường có mức cholesterol cao, dẫn đến sự tích tụ cholesterol trong máu. Và một khi mức cholesterol cao trong máu, đặc biệt là cholesterol LDL (cholesterol “xấu”), có thể gây ra xơ vữa động mạch, từ đó dẫn đến đột quỵ.
• Thừa cân và béo phì:
Thực chất những căn bệnh có nguy cơ dẫn đến đột quỵ như tiểu đường, cao huyết áp, hay các bệnh về tim mạch đều xuất phát từ một cơ thể thừa cân, béo phì. Vì vậy mà người cao tuổi cơ thể thừa cân thường có xu hướng bị đột quỵ bởi các bệnh lý nền liên quan.
• Ít vận động:
Cũng bởi lớn tuổi, sức khỏe suy giảm nên người cao tuổi sẽ ít vận động hơn so với tuổi trẻ rất nhiều. Việc này cũng làm ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, tạo điều kiện để chất béo có cơ hội tích tụ và phát triển, từ đó làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch máu não và dẫn đến nguy cơ đột quỵ.
• Hút thuốc lá và uống rượu:
Ai cũng biết hút thuốc lá và uống rượu thường xuyên sẽ gây hại cho gan và phổi, nhưng ít ai biết rằng, hành động này nó còn góp phần làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch cũng như bệnh cao huyết áp. Bởi thuốc lá có thể làm tổn thương các mạch máu, trong khi đó, rượu lại làm giảm hiệu quả hoạt động của tim. Tất cả điều này đều tạo cơ hội để cho đột quỵ dễ dàng “ghé thăm”.
• Yếu tố di truyền:
Nếu gia đình có tiền sử đột quỵ hoặc các bệnh lý tim mạch, thì đây cũng là nguyên nhân có thể làm tăng nguy cơ cho các thành viên cao tuổi trong gia đình.
Cách phòng ngừa đột quỵ cho người cao tuổi
Sau đây là một số biện pháp có thể giảm thiểu rủi ro nguy cơ đột quỵ ở người cao tuổi mà bạn có thể tham khảo:
• Kiểm soát huyết áp:
Việc theo dõi huyết áp thường xuyên và duy trì huyết áp ổn định dưới mức 120/80 mmHg sẽ giúp giảm nguy cơ đột quỵ. Bên cạnh đó, người cao tuổi cũng nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về việc sử dụng thuốc cũng như điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho phù hợp nhất.
• Quản lý mức đường huyết:
Với người mắc tiểu đường, quản lý mức đường huyết là việc quan trọng mà người bệnh cần lưu ý để giảm nguy cơ đột quỵ. Lúc này, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống, tập thể dục thường xuyên, kiểm tra đường huyết định kỳ, đồng thời tuân theo chế độ điều trị của bác sĩ.
• Giảm cholesterol:
Thay vì tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, người cao tuổi nên ăn nhiều rau quả và ưu tiên lựa chọn nguồn protein ít chất béo. Một số loại thực phẩm có thể giúp giảm cholesterol xấu như cá béo, dầu ô liu, quả hạch, ngũ,… người cao tuổi có thể bổ sung vào thực đơn dinh dưỡng của mình.
• Tăng cường vận động:
Mặc dù việc tập luyện thể thao thường xuyên là điều không dễ dàng với những người cao tuổi. Tuy nhiên, những hoạt động nhẹ nhàng như yoga, đi bộ hoặc bơi lội, người cao tuổi có thể tham gia dưới sự giám sát của chuyên gia y tế để cải thiện tuần hoàn máu, giảm mỡ thừa và điều hòa huyết áp.
• Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu:
Đây là hai yếu tố gây bệnh liên quan đến nguy cơ đột quỵ rất lớn, vì thế hãy hạn chế tối đa rượu và từ bỏ thuốc lá ngay bây giờ để giảm tình trạng cao huyết áp và nguy cơ xơ vữa động mạch.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ:
Kiểm tra sức khỏe định kỳ là biện pháp phòng tránh quan trọng nhằm giúp phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý trên như tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim, góp phần làm giảm nguy cơ đột quỵ ở người cao tuổi.
• Tránh stress, căng thẳng:
Stress, căng thẳng kéo dài có thể làm tăng huyết áp, ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, bệnh lý dẫn đến nguy cơ đột quỵ. Để giảm được tình trạng này, người cao tuổi có thể thực hành các phương pháp thư giãn như thiền, hít thở sâu hoặc tham gia các hoạt động giải trí nhẹ nhàng.
Tìm đến dịch vụ chăm sóc chuyên nghiệp
Mặc dù trên là một số cách để người cao tuổi có thể phòng tránh nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên không phải ai cũng có thời gian và biết cách áp dụng đúng cách, khoa học. Do đó, tìm đến dịch vụ chăm sóc và điều dưỡng chuyên nghiệp là điều cần thiết để người nhà cao tuổi có thời gian cho công việc và cuộc sống nhưng vẫn yên tâm khi người thân của mình luôn được chăm sóc bài bản từ dinh dưỡng, vận động đến theo dõi tình hình sức khỏe và cập nhật thường xuyên.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về đột quỵ, từ nguyên nhân cho đến dấu hiệu nhận biết sớm căn bệnh này. Lưu ý ngay từ bây giờ cần có biện pháp can thiệp kịp thời để phần nào đẩy lùi nguy cơ đột quỵ “ghé thăm” và cải thiện chất lượng cuộc sống tốt hơn nhé.